Sabrine begeleidt haar oma bij elk doktersbezoek. Ze vertaalt alle medische info naar het Tamazight[1]. Haar oma vindt het taalgebruik van haar huisarts te moeilijk om te begrijpen en als diabetespatiënt wil ze goed op de hoogte blijven van haar gezondheid.

“Bij een ziekenhuisbezoek staan er altijd vrijwilligers klaar aan de inschrijvingskiosk die mensen helpen bij het aanmelden wanneer ze een afspraak hebben. Aangezien ik dit al meerdere keren zelf heb moeten doen als patiënt kan ik mijn oma hierin begeleiden. Ik apprecieer het heel erg dat zulke mensen bereid zijn om anderen te helpen. Hoe je moet inschrijven en tot bij de juiste arts moet geraken is niet altijd even makkelijk

“Bij de arts zelf weet mijn oma wat ze moet doen omdat ze dat gewoon is. Ze is diabetespatiënt en is al verschillende keren naar dezelfde arts geweest ter controle. Zo vraagt de verpleegkundige tijdens het wachten in de wachtkamer naar de glucosemeter van mijn oma. Zij registreert dan alle metingen van de afgelopen periode en dat weet mijn oma omdat ze dit al vaker heeft moeten doen.”

Hoe pak je het aan?
“Wanneer een arts een vraag stelt, probeer ik dit te vertalen in het Tamazight. Dit is niet altijd even makkelijk omdat ik de taal niet vloeiend spreek. Sommige woorden zijn moeilijker te vertalen. Ik probeer dit dan met wat ik weet, in de hoop dat de boodschap duidelijk overkomt bij mijn oma. Wanneer mijn oma vragen heeft, vertaal ik die. Wat ik apprecieer aan deze dokter is dat hij soms gezondheidstermen in het Arabisch gebruikt. Dat helpt mijn oma enorm. Aangezien ik een medische achtergrond heb, begrijp ik alle termen die de arts gebruikt, maar ik kan er zeker inkomen dat dat niet voor iedereen even makkelijk is.”

Is elke arts even blij met je aanwezigheid?
“De endocrinoloog[2] is mijn aanwezigheid al gewoon en verwacht ook dat ik er altijd bij ben. Zo is hij zeker dat mijn oma de uitleg goed begrijpt. Tijdens een tandartsbezoek merkte ik wel op dat niet iedereen het even fijn vindt. Die tandarts was vooral geïrriteerd omdat mijn oma de instructies niet begreep. Ergens kan ik dat begrijpen, maar met vriendelijkheid kom je al ver.”

“Soms zit ik wel in de knoop. Zo vroeg de arts ooit aan mijn oma om haar arm te ontbloten zodat hij haar bloeddruk kon meten. Voor mijn oma, die in een hele andere setting is opgegroeid, kwam dit verkeerd over. Zij is het niet gewoon om bepaalde lichaamsdelen te tonen aan een man die niet haar echtgenoot is. Aan de ene kant begreep ik mijn oma, maar aan de andere kant voelde ik me een beetje ongemakkelijk tegenover de arts.”

Wat zou je oma kunnen helpen tijdens een doktersbezoek?
“Ik denk dat het nuttig zou zijn mochten er meer afbeeldingen gebruikt worden. Iedereen  begrijpt die sneller.  Daarnaast is het belangrijk dat artsen meezoeken naar een gemeenschappelijke taal. Wat niet werkt, is luider beginnen praten, wat soms wel gebeurt. Dat kan zelfs eerder beledigend overkomen.”

---

[1] Het Tamazight is een taal die in het noorden van Afrika wordt gesproken. In dit artikel wordt het Tamazight van Marokko bedoeld.
[2] Een endocrinoloog is een arts-specialist die zich bezighoudt met de diagnose en behandeling van ziekten die het gevolg zijn van stoornissen in het endocrien systeem. Een bekend ziektevoorbeeld is diabetes.